viernes, 21 de diciembre de 2018

L'AIRE DE MOTSEIROSO



Anueite fixemos una bona parada NO ALTO.!Podríamos tirar pa muitos sitios!.
Non tengo un carro ya un caballo, cumu’l padre del LUTE, pa que escoiga la ruta, así que escoireila you.

Nuna rotonda, entre SALAMANCA ya LA CAPITAL DEL JERTE, la familia del LUTE dexou qu’el caballo los tsevase u quisiera.!Tirou pa LA VERA, u vei  comprar pimiento pal embutío de las matanzas de L’KONCETSÓN uno que conozo/conocía you!.

NO ALTO hay agora un EXCLAVE de LA CAPITAL DE L’OURO/POLÍGANO INDUSTRIAL, que sigún LOS POLÍTICOS pertenez   a LA SUBCAPITAL DEL KONCETSÓN-ESVA, la xeografía diz que ya terreno de LA PARROQUIA DE MIÑO/SANTOLAYA, ya CORREOS consideralo cumu de SANTOLÍN DE REVIEKO(LA PARROQUIONA).

Cumu miedre L’EXCLAVE, vei invadir tamién, xeográficamente, LA PARROQUIA DE SANFRICHOSO.!Ya no sei si  KOTSADA, cumu decían de LA CASETA!.!Purque CIMBLA atsó, entre TREMAO y’ARCETSEIRO  a la dreita,SANTOLÍN,FLEITOSA ya CORNÁS a la izquierda, L’MOYÓN al fondo, entramos na antesala del SANTO MOTSEIROSO!.

Deixamos p’atrás, al fondo, SANFRICHOSO, PANICEIROS ya XINESTOSA.!ORDERIAS ya caso especial!.Decía un PAISÁN muy simpático que ORDERIAS debía de ser LA PARROQUIA, por tar en TIERRA EXTRAÑA.

L’AIRE DEL MOTSEIROSO reconcíliame cola vida, anke non podo evitar UN AMESTAMIENTO DE TRISTEZA YA ATSOURAMIENTO polo que ME FEXO SUFRIR  el haber nacío nuna  TIERRA SUBTROPICAL. Sigún  alguien de YERBO, los tsugares de SANTOLÍN ya VITSAR , al ser DIZQUE TROPICALES, eran RINOS pa muitas cousas, pero lo pouco que producían era BONO, purque era NATURAL, de LA SECA, non ARTIFICIAL, de LA FARTURA DE AGUA.

Volvo montar na escalera ya salimos pal CRUCE’L CEMENTERIO. Na moderna curva del PONTÓN, asústame que LA PONTE VIEYA té cayendo ya LA NUEVA non ya PONTE, ya LA BARRA de un  PANTANO.!Desidia , vagancia, malicia, veite tú a saber!.EL PONTÓN  era UNA OBRA D’ARTE de LOS PICAPEDREIROS!.!LA PONTE NUEVA ya sólida, así que fixénonla d’afeito en poucas horas, pero si vien LA RIADA……..!.

Na VUELTA’L CALEYO/ o del SEXTO/SESTO?dexo atrás la visión de SANTOLÍN ya LA BATSINA, col REGUEIRO entre LOS PRAOS  LA FONTE, raudo dika’l TENDINA.!Al’outro tsao, TSUCIERNAS,turismo de bon comer, truitas  en especial, asegurao!.!Ya vida nocturna, TSUCIERNAS DE NUEITE/TSUCIERNAS BY NIGHT/TSUCIERNAS LA NUIT,  antes al menos!.EL NUESO DON FRANCISCO díxome fai medio siglo que TSUCIERNAS era la LOCALIDÁ que más PERNOCTABA de TODO’L CANTÁBRICO.!Seike esaxeraba!.

TRONCEO, LA PARRIOQUINA, u tan enterraos los mious antepasaos maternos, apéndice del GRAN SABADEL u inda tengo primos a los que transmito LA FELECITACIÓN.DEVESA ABAXO ,veinse completando l’abrazo a OTSEIROS, del que SANTOLÍN foi PEDANÍA, ya a SAN PEDRO, u tengo familia  en dugas casas .Mención especial al MELCHOR que ta tamién na línea del MIOU APELLIDO HELVETIZAO ya a OLIVINA, xente bona de verdá, ya a LOS SOUS XIMIELGOS ya descendientes, que DIOS ys dé SALÚ ya SUERTE.

¡Triste momento!. El DÍA DE NAVIDÁ de 1990.enterramos a miou padre NO CEMENTERIO DE LA PARROQUIONA, xusto antes del CRUCE, u LA CARRTERA TSUBARCA-LA PUELA manda un ramal pa BRAÑAGRANDE, LA CAPITAL DEL KONCETSÓN!.

¡Poucos días después de NAVIDÁ,el 19 de XIÑEIRO de  2006,enterramos a miou madre ¡.!Por eso LA NAVIDÁ pa mí ya más UNA REFLEXIÓN que UNA FIESTA!.

¡HOMENAXE  a LOS DIFUNTOS ya camín de LA PUELA outra vez!.

Pasan los años ya esqueizo tsugares: TSANTEIRO, ANZAS, BUSTIETSO, LA CABUERNA ya LA VIÑA con la so pequena ponte fronteiriza, cumu la de EL MARCO/LA CODOSERA ya ARRONCHES/O MARCO, a ponte internacional mais curta do mundo, tres metros ,SAN ANDRÉS, ZRIZEO,BITSEIRÍN, L’PRAO,RIKASTIETSO,TABLAO, ESE, LA VINADA ya, de l’outro tsao del TENDINA, la tsarada de tsugarinos, ARBEDERAS, SAN VICENTE, EL PINGO, TSAVANDERA, TSANIETSO.!.Recuerdos pa bona xente de esos TSUGARES!.

EL CRUCE L’ESPÍN ya tamién CRUCE DE CUENCAS…..ya de DEMARCACIONES de LA BENEMÉRITA.!Anke muitas veces ya todo más convencional que convincente!.

Patrás dexo, camín de KAMPIETSO,LAS TIENDAS, BERRUGOSO,LA FAYONA,L’VITSATSUD ya’l VEIGA DE REY de LA SAGA D’HOMES DE LA TELE,PIEDRATECHA ya LA BAXADA de LA CUESTA TSACONES dika BRAÑAGRANDE, col MONASTERIO D’OBONA presidiendo L’OUTRA GRAN PARROQUIA,  comuña con BUSTIETSO ya SAMARTÍN DE SEMPRONIANA ,dexo, repito, al FREISNO de LAS MIOUS CONTRADICCIONES VITALES.

Ya taba la mio probe madre na TERCERA DIMENSIÓN cuando me enterei d’una traxedia acontecida  no último cuarto del SIGLO XIX na familia de la miou buela materna, ya que por vía de muyer pasou de la bisabuela a  la buela ya a miou madre:!miedo a la disgracia, miedo a la vida, consecuencia d’aquetsa explosión terrible que matou humanos ya semovientes!.

Pa más inri, l’amestamiento d’un antepasado con xente del CARIBE foi bien complicao:!la xente non naceu MULATA, naceu ROXA, RUBIA, COLERADA!.!Pero con superstición de NEGROS ÑÁÑÍGOS!.!Caldo de cultivo favorable pa que CURAS ya FRAILES, POLÍTICOS ya XENTE del COMÚN, fadiendo de GÜESTIA ya SANTA COMPAÑA, de BRUXAS ya INQUISDORES ,jodiesen la marrana bien jodida ya nos complicasen el vivir!.!Cago en todo lo que se mueve!.

Seike tengo razón cuando digo ya repito que non sei si soy, como TARZÁN, un HOME fiu adotivo, casi biolóxico, de MONOS, o al revés, un MONO fiu de HUMANOS.!Así nos foi ya así nos vei!.

Tsegamos a BORRES, col sou asociao SAMBLISMO, tsugares d’empresarios, de chaletinos d’actores, etc.!Ya reposo eterno de RICARDÍN ya’l sou amo, criadores d’aquetsa BREVE CONVERSACIÓN FILOSÓFICA DE FAMA MUNDIAL, que explicaba de forma fácil UNA SITUACIÓN EMPRESARIAL DESFAVORABLE. Vou contala, seike la sabéis muitos, cola anuencia de las partes.RICARDÍN era algo pariente, pero L’AMO  tien descendientes qu’espero non se ofendan, purque actúo con respeto a las personas.

Por amarradietsas de políticos, CASTROPOL perdeo L’XULGAO ya la xente de GRANDAS tenía qu’ir a LA CAPITANA .Un paisanín d’un tsugar  de SALIME, pero próximo a LA DESVIACIÓN DE BUSTANTIGO, dioy por fader LA RUTA NUESA LA CAPITANA-LA PUELA/LA POLA.Venía conduciendo L’AMO, era día de poucos viaxeiros, así que, na CAPITAL DE L’OURO ,esperanon a que L’PAISANÍN xantase. Sin priesa, seike por non reñir o chorar ,paranon no CHIGRE a que LA MIOU VECINA ys diese UN A ESCUDETSADA DE CAFÉ con TSEITE ya UN CACHO DE BOTSA pa MUYAR a cada uno, mientras L’PAISANÍN esperaba en solitario no autobús
.
-¡Non merez la pena viaxar con un PAISÁN que mexor fose por NAVIA!.!Non cubre!.L’AMO fexo el sou clásico axuxte de BOINA, pa mostrar lo incómodo de la situación.

¡Probín, él al menos paga!.!Los que non viaxan non pagan!.LA MIOU VECINA aportou dulces palabras.

RICARDÍN, breve, al sou modo, añadíu:!La vida,MARCELINO!.L’AMO tsamabase MARCELINO.
-¡Los cojones, RICARDÍN!.L’AMO/MARCELINO, tamién breve, poxo la contraparte a  cualquier SITUACIÓN DIFÍCIL:!CONFORMIDAD versus REALISMO TAJANTE!.

Aquí, neste BORRES noyo de comunicaciones, tengo tamién, vía un primo polandiego, outros parientes, que nin saben qu’existo .La vida apeirou a una fía del miou primo materno con un bisnieto de L’HOME DEL PELO ENCESO, hermano de la miou buela paterna.Son xente muy activa nos medios de comunicación, didácticos na forma d’entender el progreso dientro del mundo rural.

Seike RICARDÍN, espoleao pola filosofía de MARCELINO ,empezou a ser muy drástico colos pasaxeiros. Non quería dame billete  VÍA TSAVADOIRA pa LA PUELA .Quería que ,VÍA CAMPIETSO, fose a BRAÑAGRANDE ya d’atsó dika VALBONA  en LOS TSUBARCAS.

¡Tenemos obligación legal de tsevate!.!Pero l’outro paisanína apease en COLINAS, así que non sacamos nin pa gasoil!.!Usou el NOS MAYESTÁTICO, siñal de la sou identificación cola empresa!.

¡Non te preocupes, rapaz, que te tsevamos cola furgoneta!.L’ AMABLE CUÑAO YA SOCIO DE MARCELINO sacoume del apuro.!Ya de tener que fader el doble de kilómetros!.

DOS APRENDICES de MECÁNICO, seike polandiegos, iban col CONDUCTOR, col paisanín de COLINAS, ya comigo.

Paramos na MORTERA, COLINAS,PORCILES  ya TSAVADOIRA a dexar FUETSES con FARINA, pola mañana TRIGO mandao al MOLÍN DE LA CABUERNA.!Já, já, el pícaro de RICARDÍN non me quixo decir la verdá!:

¡Esos fuetses pagaban BILLETE, purque ocupaban asiento, cumu los asientos vacíos, reservaos pa LOS ESPÍRITUS, que los familiares de LOS DIFUNTOS NO PURGATORIO pagan na peregrinación a SANTO ANDRÉ DE TEIXIDO-¡vai de morto quem non foi de vivo!- a pedir polos muertos que mandan siñales de tar incómodos na TERCERA DIMENSIÓN.

LA MORTERA , casi VILLA, tan grande cumu GRAO sigún aquel vaqueiro ,ya la salida a LA CUENCA DEL RÍO PRAVIANO  de parte de LA PARROQUIA ZARRÉU, que tien a la capital, SANTIAGO, ya a RETSÓN, u tengo familia vía materna, bona xente, perdón si hobo problemas,L A FANOSA ya RIKASTSIETSO, lo mismo que BORRES tien a LA CUESTA.na CUENCA L’ESVA.

KORRIETSOS, VITSAPÍA ya L’KOUCETSÍN son BRAÑAS DE LA MORTERA/ZARRÉU.cumu ZREIZEO L’MONTE ya FOZ son de MIÑO/SANTOLAYA, que esqueicí decilo a l sou tiempo.

LAS BRAÑAS DE ZARRÉU son antesala del MOTSEIROSO.Casi despobladas, resultan atrativas pal turismo rural, pa los senderistas ya montañeros…….ya pa los políticos avariciosos que cercan los carreiros ya quieren fader atsó L’IMPERIO D’ETSOS.!Si polo menos fose una PEQUENA REPÚBLICA!.

Nuna boda entre NOVIOS HIPPIES DE MADRID ya NOVIAS VAQUEIRAS, casorio en SANTIAGO, bodorrio NA MORTERA, dos HIPPIES INVITAOS, fartos de vino ya d’outras cousas, deixanon los zapatos delantre LA IGLESIA.LAS MUYERES, OVARUDAS ya COYUNUDAS, fixenonys ir dika LA IGLESIA a polos zapatos.L as pedrequinas del camín qutianoys la borrachera, el cuelgue, ya jodienonys los pias.

-¡Foi un bichorno!, resumiu l’home que me lo contou.

Falando de ser FRONTERA DE DEMARCACIONES DE LA BENEMÉRITA, BORRES ya SAMBLISMO pertenecían al  PUESTO DE BRAÑAGRANDE/COMPAÑÍA DE PRAVIA, ya LA MORTERA, COLINAS, PORCILES ya TSVADOIRA al PUESTO DE GOLDEN CITY/COMPAÑÍA DE TSUBARCA.!Agora seike cambiou todo!.Pero n’aquetsos tiemps, sigún L’AMARRADIETSA fose  un prao patsó o un prao pacó, venían LOS GUARDIAS de un sitio o de l’outro.Nos tiempos terribles de CARBALLIDO ya RUTE, los de LA MORTERA venían a discutir a SAMBLISMO, purque sinon…

¡Mialma tuve que ir a tsamar al miou primo, L’MUNICIPALÓN DE  BRAÑAGRANDE, pa que me tsibraxe de las xustradas de CARBALLIDO, já, ja!.EL NARRADOR taba risueño purque CARBALLIDO non se atreveo a hostialo delantre del MUNICIPALÓN.

Ya viniendo de LA CUEVA D’HIBERNACIÓN DE CANGAS DE TINEO ,ocho rapacinos amontonaos dientro de un SEAT 1200-¡primeros sesenta!-el gran susto:!NA FRONTERA DE TSVADOIRA diounos l’alto EL BIGOTAZOS, que en compañía de un guardia nuevo del  CUARTEL de LA CAPITAL DE L’OURO tsegaran d’algún modo dika’l punto más tsuenxe del recorrío.

-¡Menoh mal que traeh aquí a tu hijo, que si no te empuraba, Vicente!.BIGOTAZOS, guardia primeiro que ya peinaba canas ,de mano suelta pero agradecío con los agradecíos,  congratulabase de que RAMONÍN, el fio de VICENTE, al que consideraba L’MEXOR CAFETEIRO(de preparar café na máquina), que todos los días de las vacaciones lo atendía muito bien no BAR CENTRAL de GOLDEN CITY, cumu decía VICENTE, que antes de taxista ya chigreiro fora marineiro nun barco holandés ya falaba algo de INGLÉS, alegrábase el guardia, digo, de que pol vrano EL CAFETÍN DE RAMONÍN iba a sabey a gloria.

¡Pixadas vuesas!.!Anda, anda,a ver si tsegáis pronto a PORCILES, que tan atsó dos camiones cargando xatos pa BRIEVES!.!Ya y digo you a FIDEL que vos espere!.!Pero moveimos, que ya se diz lo de  SER MÁS VAGO QUE  UNA CHAQUETA VERDE, já, já!.

¡You casi me mexo del susto!.!Aquel guardia mialma metía miedo!.!Pero  VICENTE  tenía recursos!. 

-¡Arrea tú, VICENTE, pa que RAMONÍN me prepare ehta tarde-noche un café de los zuyoh  y no lah borrahah que preparh tú, já, já!.

¡Venga, a sudar LA CHAQUETA, já, já!.Al arrancar VICENTE, you empecei a relaxame.

Quiero agora, desd’eiquí, antes de entrar en ALLANDE, FELICTAR a LOS PARIENTES DE BORRES, seike algunos que non me conocen pero viven en COLINAS.!Ya, antes de que se me esqueiza, a parientes de XIXÓN nacius na MORTERA, que vienen a veces cola miou tía de  noventa y seis años, la única hermana de las ocho que fonon que queda viva, alegre, ya que nunca mostrou esos MIEDOS D’ANTES YA DEL PORVENIR heredaos pola miou probe madre.

(Próximo ya final: BAXADA A LA POLA. )



No hay comentarios:

Publicar un comentario